quả chiêu liêu
Quả chiêu liêu hồng Đông y gọi là kha tử, tên tiếng anh gọi là Fructus Terminaliae chebulae, loại quả chín phơi sấy khô của cây chiêu liêu hồng. Kha tử có chứa các tanin, chất làm săn da, acid amin, các chất đường,… Kha tử có polysaccharid còn có tác dụng giảm ho mạnh hơn codein.

Quả chiêu liêu hồng

  • Các tanin là kháng sinh tự nhiên có tác dụng: kháng khuẩn kháng nấm ( trực khuẩn bạch hầu, trực khuẩn mủ xanh, tụ cầu, liên cầu, Salmonella typhi, pseudomonas aeruginosa), kháng virus (adenovirus, Coronavirus, cúm A, cúm B, rhinovirus, Herpes simple virus…) là tác nhân gây các bệnh đường hô hấp, nhưng nguy hiểm nhất là suy giảm hệ thống miễn dịch và viêm phổi. Kha tử còn có tác dụng nũa là giúp nâng cao sức để kháng.
  • Kha tử có  tính bình, vị chua chát.
  • Vào các kinh: giáng hỏa, lợi hầu họng, sáp trường, chỉ tả, phế, đại tràng, có công dụng liễm phế.

Kha tử nhục

  • Rửa sạch quả kha tử, ngâm nước nóng 80oC trong 10 phút,  vớt ra để khô nước, đập cho dập quả rồi bỏ hạt. tách thịt ra. Cắt thành miếng nhỏ vừa không quá to nhau rồi phơi hoặc sấy khô (nên cắt 2 đoạn đầu quả trước vì đây là nơi thịt quả dày nhất sau đó mới bóc nốt phần còn lại). Bảo quản trong môi trường khô sạch, để dùng khi cần (không bị mốc bao giờ).

Cách dùng

  • Nên ngậm trực tiếp miếng kha tử (tiện nhất là trước khi ngủ)  trong miệng rồi nuốt nước (khi thấy nhạt thì nuốt bã, thay miếng khác) để chữa ho khan, ho dai dẳng, ho có đờm và  viêm phế quản mạn tính, viêm họng đỏ, viêm thanh quản( Những người đã sử dụng kháng sinh hoặc các loại thuốc khác để chữa các bệnh này phải chịu nhục 24/24 giờ, trừ khi ăn, uống và giao tiếp).
  • Chữa khản tiếng, mất tiếng. Phòng chống cúm và các bệnh đường hô hấp do virus, vi khuẩn gây nên. Ngày dùng từ 3-6g kha tử nhục (dùng liều cao ngay 1 lúc có tác dụng tẩy cho người táo bón). Chữa viêm đại tràng: hàng ngày ngậm và nuốt nước thường xuyên kha tử nhục hoặc sắc nước 5g kha tử nhục làm nước uống cả ngày. Chữa ho cho trẻ sơ sinh: mẹ nhai và nuốt kha tử nhục hàng ngày để tăng sức đề kháng trong sữa cho con bú.
  • Xem thêm các phương pháp trị ho phổ biến tại y học cổ truyền.

Phối hợp với các vị thuốc khác trong bài thuốc có kha tử

Kha tử mật ong

  • Cho kha tử nhục vào lọ rộng miệng rồi rót mật ong vào vừa ngập. Đóng nút lọ, ngâm trong 30 ngày là dùng được. Khi dùng cũng ngậm như trên.

Kha tử dùng cho trẻ em

  • Kha tử nhục 10g sắc 3 lần với nước cô lại còn 150ml cho thêm 50ml mật ong (10ml thuốc có 0,5g kha tử). Trẻ 12 tháng uống mỗi lần 5ml thuốcx3 lần/ngày. Trẻ 24 tháng uống mỗi lần 7ml thuốcx3 lần ngày. Trẻ 36 tháng uống mỗi lần 10ml thuốcx3 lần ngày. Trị các bệnh ho, viêm họng.

Bài thuốc có quả chiêu liêu hồng

Chữa ho lâu ngày

  • Kha tử nhục 6g, đảng sâm 10g, mạch môn đã bỏ lõi 10g. Sắc 3 nước, cô lại còn 300ml, thêm 30ml mật ong rồi chia làm 3 lần uống trong ngày (sáng, tối,và trước khi ngủ đêm). Dùng liên tục đến khi khỏi.

Chữa ngộ độc thức ăn

  • Kha tử nướng chín 5 quả, hoàng liên 6g, mộc hương 6g. Làm bột mịn chia làm 3 lần uống trong ngày. Chiêu với nước sôi ấm.
  • Chữa khàn tiếng mất tiếng (giáo viên hoặc ca sĩ, người dẫn chương trình,…) dùng một trong các bài thuốc sau:
  1. Khàn tiếng, mất tiếng do phế hư: Kha tử nhục 5g, mạch môn bỏ lõi, thiên môn bỏ lõi, ô mai bỏ hạt, a giao: mỗi thứ 10g, sinh địa, đương quy, nhân sâm, bạch linh, mỗi thứ 12g. Sắc 3 nước cô lại còn 300ml rồi thêm 30ml mật ong, chia làm 6 lần uống/ngày. Khi uống ngậm thuốc nuốt dần từng ít một.
  2. Khàn tiếng, mất tiếng do phong nhiệt: Kha tử nhục 5g, mạch môn bỏ lõi, liên kiều, cát cánh, ngưu bàng tử: mỗi thứ 10g. Vỏ núc nác khô 12g, thuyền thoái, xuyên khung, bạc hà diệp, cam thảo bắc; mỗi thứ 6g. Sắc 3 nước cô lại còn 300l rồi thêm 30ml mật ong chia làm 6 lần uống/ngày.

Phòng và chữa khàn tiếng mất tiếng

quả chiêu liêu

  • Kha tử nhục 10g làm bột mịn. Ô mai bỏ hạt 40g mật ong 40ml. Đánh nhuyễn ô mai rồi trộn với bột kha tử cho thật đều cuối cùng cho mật ong vào trộn đều làm thành khối dẻo, chia thành 50 viên. Mỗi lần ngậm 1-2 viên.
  • Kiêng kỵ: Ho do phế thực nhiệt. Tiêu chảy do cảm lạnh: không dùng.

Quả Chiêu liêu là một loại thảo dược có khả năng chữa các bệnh liên quan đến đường ruột hay vòm họng. Khám phá tác dụng cũng như cách dùng quả chiêu qua wedsite vuv.vn.

  Nguồn: suckhoedoisong.vn