Kinh nguyệt là hiện tượng chảy máu tử cung dưới ảnh hưởng cảu sự tụt giảm đột ngột estrogen hoặc estrogen và progesteron có tính chất chu kỳ. Hiện tượng này xảy ra chu kỳ đều đặn hàng tháng đối với tất cả phụ nữ. Tuy nhiên trong giai đoạn dậy thì ở các bạn nữ, chu kỳ này có thể có những bất thường gọi là rối loạn kinh nguyệt.
Vậy cần làm gì để có phương pháp tốt nhất giữ tâm lý ổn định và sức khỏe thanh thiếu niên trong độ tuổi còn nhiều bất định về sinh lý; đặc biệt những rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì ở nữ giới.
Trong khoảng 1 đến 2 năm đầu kinh nguyệt của tuổi dậy thì, chu kì kinh nguyệt sẽ có một số rối loạn do hoạt động của hệ thống trục dưới đồi- tuyến yên- buồng trứng chưa được hoàn chỉnh.
Kinh nguyệt bình thường là gì?
Các bạn nữ thường bắt đầu có kinh trong khoảng từ 11 đến 18 tuổi; chu kì trung bình kinh nguyệt khoảng 28- 30 ngày; hành kinh từ 3- 7 ngày. Kinh nguyệt bình thường sẽ có màu đổ tươi, không bị đông, có mùi hơi nồng và không tanh.
Rối loạn kinh nguyệt có những biểu hiện nào?
Vô kinh
Vô kinh nguyên phát
Biểu hiện đầu tiên trong tình trạng rối loạn kinh nguyệt phải kể đến là tình trạng vô kinh khi quá 18 tuổi.
Vô kinh thứ phát
Quá 3 tháng chưa hành kinh nếu trước đó kinh rất đều và quá 6 tháng chưa hành kinh nếu trước đó kinh không đều.
Vô kinh giả
Là tình trạng máu kinh vẫn có nhưng màng trinh kín hoặc cổ tử cung bị dính nên máu kinh không chảy ra ngoài, còn gọi là bế kinh.
Rong kinh
Nếu quá trình hành kinh kéo dài trên 7 ngày.
Lượng kinh và chu kì kinh bất thường
Kinh ít: Lượng máu kinh ra rất ít.
Kinh nhiều: Lượng máu kinh nhiều hơn bình thường, trên 60 ml trong cả kỳ kinh.
Kinh thưa: Vòng kinh dài trên 35 ngày.
Kinh mau: Vòng kinh ngắn dưới 21 ngày.
Băng kinh: Máu kinh ra rất nhiều, trên 150ml trong thời gian một vài ngày gây choáng váng, mệt mỏi đôi khi bị ngất xỉu.
Rong huyết: Ra máu không liên quan đến kỳ kinh.
Rong kinh: Ra máu kinh kéo dài trên 7 ngày.
Thống kinh: Đau bụng nhiều khi hành kinh, có thể bị mệt mỏi và ảnh hưởng sinh hoạt.
Kinh sớm: xảy ra ở những bé gái có kinh trước 10 tuổi.
Rối loạn kinh nguyệt phải làm sao?
Khi bị đau bụng kinh
Đối với trường hợp đau bụng khi hành kinh, khi đi khám chuyên khoa, bạn có thể được bác sĩ kê đơn thuốc giảm đau loại kháng viêm không corticoid (paracetamol, ibuprofen, diclofenac…) hoặc thuốc viên tránh thai kết hợp. Không nên tự ý sử dụng thuốc mà không có sự chỉ dẫn của bác sĩ.
Vô kinh
Có thể do rối loạn dinh dưỡng và tâm lý. Rối loạn dinh dưỡng có thể ảnh hưởng xấu đến sự phát triển chung của cơ thể, khắc phục các vấn đề về dinh dưỡng, giải tỏa các vấn đề tâm lý có thể giúp cải thiện tình trạng vô kinh. Tuy nhiên hãy đi khám bác sĩ chuyên khoa để được hướng dẫn và điều trị cụ thể.
Rong huyết hoặc ra máu bất thường
Tình trạng đó có thể là do nhiễm khuẩn hoặc bất thường ở cổ tử cung. Khám và điều trị nếu có nhiễm khuẩn đường sinh sản; và nên thực hiện các xét nghiệm tế bào học cổ tử cung tầm soát ung thư.
Khác
Các trường hợp như kinh thưa, kinh mua, kinh ít cần phải theo dõi kỹ; nếu có dấu hiệu ảnh hưởng đến sức khoẻ cần lập tức đi khám.
Các trường hợp rối loạn kinh nguyệt khác cần đến bệnh viện để chẩn đoán và xử trí kịp thời.
Cần làm gì khi gặp các vấn đề về kinh nguyệt?
Kinh nguyệt là hiện tượng sinh lý tự nhiên, gây ra do sự thay đổi giải phẫu và sinh lý bình thường của tuổi dậy thì; không phải là bệnh mà lo sợ. Khi hành kinh có thể bị đau bụng, cảm giác choáng váng; các trạng thái tâm lý bất thường hay xảy ra khi có kinh như cảm giác bứt rứt khó chịu, nhức đầu, lo âu, mất ngủ, biếng ăn…
Không nên quá lo lắng về các chu kỳ kinh nguyệt không đều; vì kinh nguyệt không đều trong 1-2 năm khi bắt đầu có kinh có thể là bình thường.
Các bậc phụ huynh cũng cần hướng dẫn cụ thể cho trẻ cách giữ vệ sinh khi có kinh nguyệt, cách sử dụng băng vệ sinh.
Gia đình cần giải thích cho trẻ vị thành niên hiểu rõ khi đã có kinh nguyệt thì cũng sẽ có khả năng có thai nếu có quan hệ tình dục. Đồng thời, hướng dẫn cách phòng tránh thai, cách sử dụng bao cao su cũng như các biện pháp tránh thai an toàn.
Để trang bị thêm kiến thức giúp bảo vệ sức khỏe cho các em đang ở độ tuổi thanh thiếu niên; truy cập vuv.vn vào để biết thêm nhiều thông tin bổ ích nữa nhé!
Nguồn: vinmec.com
