Tăng huyết áp là một căn bệnh nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu có chế độ ăn uống hợp lý và lối sống lành mạnh, người bệnh vẫn có thể giữ được sức khỏe như người bình thường. Vì vậy, việc duy trì một chế độ dinh dưỡng theo bệnh lý hợp lý khi bị cao huyết áp là vô cùng quan trọng.
Những nguyên nhân gây nên bệnh tăng huyết áp
Tăng huyết áp là một bệnh lý nguy hiểm, có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm ở tim, não, mạch máu và nhiều cơ quan trong cơ thể.
Tăng huyết áp còn được coi là “kẻ giết người thầm lặng” vì các triệu chứng của bệnh tăng huyết áp thường không rõ ràng. Người bệnh chỉ thấy bệnh tiến triển nặng; khó điều trị nên tiên lượng xấu. Vì vậy, đối với những bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh cao huyết áp; ngoài việc tuân theo chỉ định của bác sĩ thì chế độ ăn uống trong thời gian bị cao huyết áp cũng rất quan trọng. Vì chế độ ăn nhiều natri là nguyên nhân quan trọng dẫn đến huyết áp cao. Cụ thể, mức độ ảnh hưởng của các yếu tố rủi ro như sau:
Hút thuốc lá
Đây là nguyên nhân chính gây ra bệnh tim mạch; vì vậy không nên sử dụng thuốc lá. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chỉ số huyết áp của mỗi điếu thuốc mà bệnh nhân sử dụng có thể tăng lên đáng kể. Vì vậy, ngay cả khi dùng thuốc hạ huyết áp; người hút thuốc sẽ không bị bệnh tim mạch đe dọa.
Thừa cân béo phì
Nguyên nhân chính dẫn đến tăng huyết áp là do thừa cân béo phì. Trên thực tế, bệnh này ảnh hưởng đến mức huyết áp ban đầu và là một yếu tố nguy cơ của bệnh cao huyết áp.
Yếu tố tâm lý và căng thẳng
Lối sống không lành mạnh thường bị căng thẳng cũng có thể dẫn đến tăng huyết áp và tăng nguy cơ mắc một số bệnh tim mạch.
Ngoài ra, để tránh tình trạng huyết áp tăng cao; người bệnh nên hạn chế mang vác vật nặng; vận động nhẹ và duy trì chế độ ăn uống khi bị tăng huyết áp hợp lý.
Chế độ dinh dưỡng của những người bệnh tăng huyết áp
Quy tắc dinh dưỡng
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát huyết áp. Vì vậy, ngoài việc sử dụng thuốc hạ huyết áp hàng ngày; chế độ ăn uống của bệnh nhân tăng huyết áp cũng cần chú trọng để huyết áp trở về mức bình thường càng sớm càng tốt.
Vì vậy, người bệnh tăng huyết áp cần tuân thủ các nguyên tắc chính của chế độ ăn “3 giảm” và “3 tăng”:
- Chế độ giảm: Giảm lượng muối ăn vào; giảm chất béo; giảm uống rượu bia.
- Chế độ tăng: Tăng sử dụng thực phẩm giàu canxi; giàu kali và giàu các chất bảo vệ như các loại rau xanh, khoai củ, đậu đỗ và trái cây; xây dựng lối sống “1 tăng; 1 giảm và 1 bỏ” tăng vận động, giảm căng thẳng và bỏ thuốc lá.
Phương pháp “3 giảm”, “3 tăng”
Cụ thể, chế độ “3 giảm”, “3 tăng” như sau:
- Chế độ ăn giảm muối so với thực đơn hàng ngày, ước tính sử dụng dưới 6g/ngày.
- Hạn chế thực đơn có chứa nhiều calo, nhất là với những người thừa cân béo phì; những người có thể trạng cân nặng bình thường chỉ nên ở mức 35 – 40kcal/kg cân nặng.
- Cần giảm lipid trong khẩu phần hàng ngày, đặc biệt với những người có tiền sử xơ vữa động mạch chỉ nên duy trì ở mức 25 – 40g/ngày. Nên dùng lipid thực vật, ví dụ như loại dầu và các hạt có dầu.
- Giữ cân bằng lượng protein ở mức 60 – 70g/ngày, không nên ăn quá nhiều protein động vật.
- Lượng Glucid ước tính khoảng 300 – 350g/ngày, người mắc bệnh tăng huyết áp nên dùng các hạt ngũ cốc không xay xát kỹ; đồng thời hạn chế các loại đường và bánh kẹo. Tỷ lệ % năng lượng giữa các chất: protein: 12 – 15% năng lượng khẩu phần; lipid: 15 – 20% năng lượng khẩu phần; glucid: 65 – 70% năng lượng khẩu phần.
Ngoài ra, người cao huyết áp không nên hút thuốc lá vì nicotin có thể làm co mạch máu ngoại vi. Nên ăn nhiều rau xanh và hoa quả, uống đủ nước, có thể pha trà lá sen, chè vằng, râu ngô, nước rau luộc.
Bệnh nhân tăng huyết áp nên và không nên ăn gì?
Là một căn bệnh nguy hiểm nên chế độ ăn uống kiêng gì và tăng huyết áp là thông tin được nhiều người quan tâm? Bệnh nhân tăng huyết áp cần tránh những chế độ ăn kiêng sau:
Những thực phẩm nên ăn
Một số thực phẩm người mắc bệnh tăng huyết áp nên ăn như sau:
- Tinh bột: Gạo tẻ, gạo nếp, các loại khoai và đậu đỗ, lạc, vừng.
- Các loại thịt: Nên ăn các loại ít có ít mỡ như thịt bò, thịt gà ta, thịt lợn nạc…
- Trứng: Nên ăn trứng gà vì chúng có ít lipid hơn trứng vịt.
- Sữa: Người mắc bệnh tăng huyết áp nên ăn các loại sữa tách béo, sữa đậu nành, sữa chua.
- Hải sản: Nên ăn cá, tôm, cua
Ngoài ra, trong chế độ ăn bệnh nhân tăng huyết áp không thể thiếu chất xơ, vitamin và chất khoáng. Vì thế bệnh nhân tăng huyết áp cần tăng cường ăn rau xanh và các loại trái cây, sinh tố để cung cấp đủ vitamin và chất khoáng cần thiết cho cơ thể.
Đặc biệt, các chất xơ trong rau quả còn có tác dụng loại bỏ những chất béo dư thừa, phòng chống bệnh xơ vữa động mạch và nhiều các căn bệnh khác.
Những thực phẩm nên tránh
Để kiểm soát tốt lượng đường huyết, bệnh nhân tăng huyết áp nên hạn chế ăn thịt nhiều mỡ, nước xương thịt ninh và các loại cá béo. Đặc biệt nên hạn chế tối đa ăn các loại phủ tạng động vật như thận, tim, gan, lòng, dạ dày,… vì các chúng có nhiều cholesterol.
Ngoài ra, bệnh nhân cũng không nên uống nước chè đặc, cà phê, thuốc lào, thuốc lá và các thực phẩm cay nóng. Hạn chế ăn đồ muối, đường và các loại bánh kẹo.
Tuy rằng, tăng huyết áp không thể chữa khỏi hoàn toàn tuy nhiên việc sử dụng thuốc hàng ngày, có một lối sống lành mạnh, một chế độ dinh dưỡng khoa học hợp lý và tập thể dục đều đặn mỗi ngày có thể hạn chế được các biến chứng của tăng huyết áp gây ra.
Đây là bài viết “Bệnh nhân tăng huyết áp và một số lưu ý trong chế độ dinh dưỡng”. Hãy theo dõi VUV để có thêm nhiều bài biết hay và bổ ích cho bạn và gia đình nhé!
Nguồn: vinmec.com
